Aðstoðarfólk þitt á rétt á góðu starfsumhverfi og þitt daglega líf er í raun starfsumhverfi þess. Það er á þína ábyrgð sem verkstjórnanda og á ábyrgð NPA miðstöðvarinnar sem vinnuveitanda, að vinnuumhverfi og öryggi aðstoðarfólks á vinnustaðnum sé samkvæmt þar til gerðum reglum. Til að markmið um gott starfsumhverfi náist þurfum við, NPA miðstöðin og þú að hjálpast að. Aðeins þú sem verkstjórnandi veist hvað aðstoðarfólk þitt á að gera í vinnunni. Það er líka þú sem ákveður hvar og hvernig það á að vinna. Við hjá NPA miðstöðinni þekkjum hins vegar leikreglurnar og höfum reynslu af því að greiða úr flækjum og leysa vandamál.

Vinnuumhverfi er allt umhverfi sem aðstoðarfólk þitt dvelur í meðan það vinnur hjá þér. Til dæmis getur vinnuumhverfi átt við um loftgæði, hljóð (hávaða), birtustig eða vinnutæki, aðstöðu í vinnuhléum, skipulag vinnunnar, samskipti o.fl. Vinnuumhverfi getur haft mikil áhrif á líðan aðstoðarfólks og haft mikið um það að segja hvort aðstoðarfólki líði vel í vinnunni eða ekki.

Áhættumat

‍Samkvæmt lögum verður þú að framkvæma svokallað áhættumat vegna vinnuumhverfis þíns aðstoðarfólks. Með því að útbúa áhættumat fyrir þitt aðstoðarfólks og vinnustaðinn sem þú býður upp á vinnur þú markvisst að því að koma auga á mögulegar áhættur og koma í veg fyrir slys og meiðsli áður en þau gerast. Þetta þýðir:

Form að áhættumati

Hér getur þú nálgast form til að fyllal út áhættumat. Áhættumat. Þú fyllir formið út með aðstoðarmanneskju þinni, þannig að aðstoðarfólk þitt fái tækifæri til að hafa áhrif á þá þætti sem betur mættu fara í þínu starfsumhverfi.

Þú getur alltaf fengið aðstoð frá ráðgjafa þínum hjá NPA miðstöðinni við að fylla út áhættumatið.

Líkamlegt vinnuumhverfi

Persónuleg aðstoð getur verið afar líkamlegt starf fyrir aðstoðarfólk. Það er mikilvægt fyrir þig að hafa í huga að þitt daglega líf er ekki bara þitt líf, heldur er þitt daglega líf einnig vinnuumhverfi þíns aðstoðarfólks. Aðstoðarfólkið ætti ekki að þurfa að leggja sig í hættu í vinnunni, meiða sig eða fara illa með líkama sinn. Þú berð ábyrgð á því að aðstoðarfólk þitt slasi sig ekki.

Sumir hlutir sem þér finnst í lagi að gera á ákveðinn hátt eða með einhverjum tækjum, finnst aðstoðarfólki þínu kannski ekki í lagi. Gott er að hafa í huga að þó þú getir ákveðið fyrir þig hvernig þú framkvæmir ýmis verkefni, þá finnst aðstoðarfólki það kannski ekki hafa val, þegar þú sem verkstjórnandi segir því hvað skal gera og hvernig.

Þó þér finnist t.d. ásættanlegt að staðið sé á vönduðum eldhússtól til að ná í hluti upp í eldhússkáp þá gæti aðstoðarfólk átt erfitt með það eða fundist það óþægilegt. Í því tilviki getur þú bætt vinnuaðstöðuna með því til dæmis að kaupa tröppur fyrir aðstoðarfólkið eða þá valið að staðsetja hluti í neðri hillum eldhússkáps.

Þú getur bætt líkamlegt vinnuumhverfi aðstoðarfólks þíns með því að huga vel að réttum búnaði, hjálpartækjum, vinnutækni og hvernig starfið er skipulagt.

Félagslegt vinnuumhverfi

Félagslegt vinnuumhverfi hefur að sjálfsögðu áhrif á hvernig aðstoðarfólki þínu líður í sínu starfi.

Félagslegt vinnuumhverfi felur m.a. í sér samstarf þitt og aðstoðarmanneskjunnar, hvernig störf aðstoðarmanneskju eru skipulögð og þær kröfur sem þú gerir um framkvæmd tiltekinna verkefna.

Það er alltaf mikilvægt fyrir þig að vera meðvituð/aður/að um að heimili þitt og daglegt líf er vinnustaður aðstoðarfólks þíns. Þú og þitt aðstoðarfólk mætast ekki á jafningjagrundvelli, þar sem þú hefur meiri rétt og tekur ákvarðanir um það hvernig samstarfi ykkar skuli vera háttað. Þú ákveður hvað aðstoðarmanneskjan þín gerir og hvernig. Þú ákveður hvenær það er gert og hvar. Á sama tíma getur það tekið á þig sem verkstjórnanda að vera með aðstoð. Það getur verið óþægilegt að hafa aðra manneskju nærri sér við ýmsar aðstæður. Ef þú ert meðvituð/aður/að um þetta verður auðveldara að höndla slíkar aðstæður.

Aðstaða fyrir aðstoðarfólk

Þú færð sérstakt framlag frá þínu sveitarfélagi sem þú getur meðal annars nýtt til þess að gera vinnuaðstöðuna fyrir aðstoðarfólk á heimilinu þínu betri. Þú getur keypt húsgögn, búnað og annan húsbúnað sem er ætlaður aðstoðarfólki. Húsbúnaður getur verið til dæmis: rúm, rúmföt, sæng, koddi, fataskápur eða fatakommóða, stóll, borð, lýsing, spegill. Þú getur notað fjármagn af starfsmannakostnaði NPA samningi þínum til að útbúa aðstöðu fyrir aðstoðarfólk og þann kostnað sem þú berð af því að vera með aðstoðarfólk heima hjá þér. Þannig getur þú til dæmis keypt kaffivél og kaffi fyrir aðstoðarfólkið þitt o.s.frv.

Hvíldaraðstaða verður að vera til staðar fyrir aðstoðarfólk og gera þarf ráð fyrir að það geti sofið í viðunandi aðstæðum þegar um hvíldarvakt er að ræða. Það bætir vinnuumhverfi aðstoðarfólks verulega, ef hægt er að bjóða því sérstakt herbergi. Ekki geta allir verkstjórnendur boðið aðstoðarfólki sínu upp á sérstakt herbergi en í þeim tilvikum er engu að síður mikilvægt að aðstoðarfólki sé boðið svæði sem er aðgreint frá öðrum rýmum og að aðstoðarmanneskjan geti átt þar frið og ró.

Þú getur t.d. keypt gluggatjöld eða sambærilegt til að deila herbergi í aðskilin rými, ef þú ert ekki með sérstakt herbergi sem ætlað er fyrir aðstoðarfólk. Sömuleiðis eiga salerni, sturta og möguleiki á að geyma mat í kæli og hita mat, að vera nálægt svefnsvæði aðstoðarfólks. Lestu meira um þetta undir kaflanum „Hvíldaraðstaða á hvíldarvöktum“.

Ræddu við ráðgjafa þinn um hvernig þú getur bætt þína starfsmannaaðstöðu. Lestu meira undir kaflanum „Fjárhagsleg atriði“ um það sem á við.

Þjálfun aðstoðarfólks

Ein leið til að lágmarka áhættu getur verið að sjá aðstoðarfólki þínu fyrir fræðslu og þjálfun. Menntun getur veitt bæði góð gæði og öryggi í aðstoð við þig og skapað aðstoðarfólkinu gott starfsumhverfi. Ef aðstoðarfólkið þitt er sjálfsöruggt og fært um að koma til móts við þarfir þínar verður það öruggara í hlutverki sínu.

Þjálfun getur líka verið almennari, svo sem þjálfun í skyndihjálp, brunavörnum eða líkamsbeitingu. Margir verkstjórnendur skipuleggja þjálfun í líkamsbeitingu sem byggir á þeirra þörfum og sínum eigin tilteknu aðstæðum. Iðjuþjálfar gætu komið heim til þín og þjálfað aðstoðarfólkið þitt byggt á því hvernig þín þörf fyrir aðstoð er og hvernig þitt aðstoðarmannaumhverfi lítur út. Þú tekur ákvörðun um hvaða þjálfunar er þörf í aðstoð við þig. NPA miðstöðin útvegar fræðslu og námskeið fyrir þitt aðstoðarfólk, eftir þínu höfði.